Twee jaar lang, in 2018 en 2019, onderzocht de Universiteit van Tilburg samen met de gemeente Oss wat er gebeurt als mensen met een bijstandsuitkering minder regels opgelegd krijgen en meer ruimte krijgen om zelf initiatief te nemen. Aan het vertrouwensexperiment “Zelf aan het stuur en op maat” deden 300 mensen met een bijstandsuitkering mee. Deelname was vrijwillig en met behoud van de bijstandsuitkering. De Universiteit van Tilburg deelde de deelnemers – door loting – in drie onderzoeksgroepen in. Deelnemers vulden drie keer een vragenlijst van de universiteit in.
Zelf aan het stuur en op maat
Wat hebben we geleerd?
Het resultaat van het experiment is meer uitstroom naar betaald werk. Uit het onderzoek blijkt ook dat deze mensen meer tevreden zijn over onze dienstverlening en zich gelukkiger voelen.
Meer concreet zijn dit de belangrijkste conclusies van het onderzoek:
- Het uitstroompercentage naar volledig betaald werk is bij de deelnemers van het experiment 9 tot 13% hoger dan bij de niet-deelnemers.
- Als we kijken naar wat het betekent voor de deelnemers, dan zien we significante en positieve effecten voor welbevinden en sociale participatie. Dit is een belangrijke constatering. Uit onderzoek blijkt namelijk dat niets zo constant is als welbevinden en het sociale netwerk van mensen. De effecten op sociale participatie zijn ook sterk positief en significant. Mensen worden actiever in hun sociaal netwerk waardoor een proces van terugtrekking en berusting, die hoort bij een situatie van deprivatie en armoede, kennelijk wordt doorbroken.
- Mensen die met weinig geld moeten rondkomen, trekken zich vaak terug en leggen zich uiteindelijk neer bij de situatie. Dat proces wordt bij deelnemers doorbroken, doordat zij actiever worden in hun sociale netwerk.
- Meer meedoen in de samenleving is een teken dat deelnemers meer vertrouwen hebben in hun eigen kunnen. Dit verkleint de afstand tot de arbeidsmarkt.
Wat is het vervolg?
Uit de resultaten van het experiment blijkt dat het gedachtegoed vanuit het experiment: meer maatwerk, betere ondersteuning, meer handelingsvrijheid, meer aandacht en meer vertrouwen werkt. Dit heeft een duidelijke link met de door heel de organisatie ingezette Samenwerkwijze.
Oók is in het experiment gewerkt aan vakmanschap. We willen dit vakmanschap voldoende aandacht blijven geven en borgen. Sinds 2022 scholen we professionals in de methodiek Samenwerkwijze en zetten we in op intensieve dienstverlening. Het geven van meer aandacht aan onze inwoners zorgt voor meer klantcontacten en neemt meer tijd in beslag. Om hier ruimte voor te geven hebben de consulenten een kleinere caseload gekregen.